Tshàm-tsîng-su

ǹg-bāng beh hōo-lâng ài, iah-sī ǹg-bāng beh ài tsi̍t ê lâng, sann-tsa̍p-guā huè tsiah ū-huat-tōo sîng-jīn. Tse a̍h bô-siánn-mi̍h kám-kak kiàn-siàu–ê, tsí-sī beh piáu-ta̍t tsit khuán ê su-kiû si̍t-tsāi ū-kàu tsia̍h-la̍t, iáu-ū tsi̍t-kuá kiông-lia̍t ê sit-lo̍h.

Tī pîng-iú ê hí-iàn, guá huat-hiān, jia̍p-kuí huè sî-tsūn ū ióng-khì ē-sái tsò ê tāi-tsì, hiān-tshú-sî sī piàn-sîng tsiah-nī khùn-lân. Tsí-sī beh kah hit ê guá ū hó-kám ê tuì-siōng sio-tsioh-mn̄g, kóng:” Guá ū tī khuànn lí ê ig, him-sióng lí ê bûn-pit, sī m̄ sī ē-sái kah lí si̍k-sāi?” iah-sī” lí tuì gí-giân tsiânn ū-hìng-tshù, ē-sái kah guá ê pîng-iú si̍k-sāi, sūn-suà kau-liû siá tâi-bûn ê kám-sióng?” Tsia--ê tâi-sû, thiann-tio̍h tsiok hân-bān kah kiàn-siàu ê. Sui-jiân kóng him-sióng tsit-ê lâng, kám-kak ū kiōng-bîng, tian-tò kā ka-kī siū-khùn tī sim-tiong ê kián lāi-té. Guá kám-kak kiàn-siàu–ê.

Guá tuì sóo-ū guā-tsāi ê tiâu-kiānn, piáu-bīn ê hiān-siōng, kám-kak ià-siān. kám-tsîng kuan-hē lāi-té ê khip-ín, tshì-thàm, tàu-tīn, tsia--ê kuè-tîng tang-tiong, long kánn-ná sī tī ka-kī kah tuì-hong ê sim-lí hông-uē ki-tsè tsìn-hîng tàu-tsing, tān-sī bē-tàng án-ne. Siau-tû it-tshè piáu-bīn siōng ê sū-bu̍t, Guá kî-thāi ê, sī tsit-tsióng uân-tsíng ê liáu-kái, sìn-jīm, tsū-tsāi, m̄ sī khuànn-ē-tio̍h jî-tshiánn ē-sái kè-sǹg ê tāi-tsì. Tong-jiân, ē-sái kóng tuā-pōo-hūn ê lâng sim-kuann-thâu long sī án-ne hi-bāng ê? Tān-sī guá iā tshat-kak, ka-kī ê kî-thāi siunn-tse-- kî-thāi beh hōo-lâng ài, Tān-sī m̄ tsai-iánn án-tsuánn ài lâng. Ài sī siannh? Guá tsí-hó ìng kóng:” Guá m̄ tsai-iánn.”

khuànn-tio̍h lāu-pîng-iú pîng-huân ê ka-tîng sing-ua̍h, tuè in tsi̍t-ke-hué-á khì Tōng-bu̍t-hn̂g tshit-thô, phàu gû-ling hōo gín-á-kiánn lim, puê gín-á khuànn kok-sik-kok-iūnn ê kóo-tsui tōng-bu̍t, sī guá sè-hàn-sî bô-huat-tōo tit-tio̍h, tān-sī him-siān ê, iáu-m̄-koh tsit-má khuànn-khui--ah. Guá tsai-iánn, tsit tsióng “pîng-huân” tsiânn bô kán-tan, pinn--á ê tsin tsē pîng-iú mā siūnn-beh tsit tsióng ka-tîng tān-sī bô-huat-tōo tit-tio̍h, sīm-tsì tsi̍t-sì-lâng long tī-leh kái-kuat ka-tîng tshòng-siong ê būn-tê. Guá ê sìng-keh, tsi̍t pōo-hūn hōo sîng-tióng puē-kíng sok-tsō, siū-siong iā sī. Tsi̍t-kuá-á lâng khó-lîng ē iōng gîng-sim kah ut-tsut lâi piáu-hiān, guá tian-tò sī koh-khah tshóng-pōng, kó-tuàn –ah. Guá bô tshûn-āu-pōo, Guá kám ū suán-ti̍k? Guá kan-na ē-īng kā tshòng-siong pau--khí-lâi, khah bián hōo i sio kah tshàu-hué-ta, kiû sing-ū guā-nī thòng-khóo, kiû sí m̄ sī guá ê suán-hāng.

Sìnn-miā ê ì-gī, guá iā m̄-bián it-ti̍t su-khó--ah, tong-jiân, khuànn tsûn-tsāi tsú-gī, hiān-siōng ha̍k sī tsi̍t-tsióng kiông-lia̍t ê tī-liâu, tān-sī guá tsai-iánn bē-tàng thîng-liû tī khong-su-bōng-sióng: nā-sī guá kiann bô-lâng ài, put-jû guá sing khì ài lâng.

ài lâng ū guā-nī khùn-lân, guá mn̄g kai-kī; ū--tsi̍t-kuá ài tshiau-ua̍t it-tshè kè-sǹg, bô ài kè-kàu tit-tio̍h ia̍h-sī sit-khì, sī íng-uán ê khuànn-kòo iā bô tui-kiû huê-pò; ū--tsi̍t-kuá ài sī sûn-tshuì ê him-sióng, hōo i sîng-uî i kai-kī; ū--tsi̍t-kuá ài sī uē kóng bē-suah, sī tì-sik ê kik-thâu-náu ka hué hua; ū--tsi̍t-kuá ài sī hōo-siong sîng-tsiū, tsò-hué tshòng-tsō; ū--tsi̍t-kuá ài kik-lia̍t jî-tshiánn tū--sí, sī io̍k-bōng ê jia̍t-to̍k; ū--tsi̍t-kuá ài sī pau-iông jî-tshiánn thíng-sīng ê; ū--tsi̍t-kuá ài sī khòng-tsè ka pà-tsiàm ê…

Tông-tsîng, khó-liân, hia̍p-hiâm kai-kī, khióng-kiann sī pí iu-ut koh-khah hōo guā hia̍p-hiâm ê tsîng-sū—ah. Guā jú kuà-ì kai-kī ê sim-tsîng, hīng-hok ia̍h-sī sîng-tsiū, tō lī tsin-si̍t jú-lâi-jú hn̄g. Guā iā m̄-bián ū-tsi̍t-ê lâng lâi tsín-kiù guā, tsáu-tshu kiù-sio̍k, hit sī tsi̍t-tsióng tsiânn khó-phà ê tāi-tsì. kuè-sin ê sî-tsūn, múi-chi̍t-ê lâng lóng sī koo-to̍k--ê (tsit bô hū-bīn ê ì-sù).

Ki-tok-kàu kóng ài sī bô-tiâu-kiānn, ài lí ê tshù-pinn-thâu-bué, Hu̍t-kàu kóng tsû-pi, pîng-tíng sim ka pîng-siông sim, guā tī-leh lāu-su ê si--siōng khuànn-tio̍h--ah, i í-sin-tsok-tsik, í-king ti thian-bīng, tsiong-sim sóo io̍k bôo iû-kú lio̍h. Guá iáu-buē ta̍t-kàu hit-ê kíng-kài，ka in pí kh--laih,guā ê ài siunn-kuè biáu-siáu, sī guā kò-jîn ê su io̍k niā-niā. Thian-hā-bān-bu̍t ê tsū-jiân king-sin, senn-sí khí-lo̍h, hia--ê ū ì-sik ê bô-sik ê, hia—ê 形而上 kah 形而下 ê, hia—ê hué-hu kik-tsîng ka tshim-tîm pi liâng--ê，hia—ê iā tio̍h-sī ua̍h ê pún-sim.